Het komt steeds vaker voor dat ik de volumeknop van de radio even dichtdraai. Bij herhaling van de zoveelste voor de hand liggende mening. Bij een vooringestudeerde monotone dreun van een politicus die zijn beleidspraatje maar weer eens onweersproken afdraait. Of bij het verhaal van een slachtoffer. Slachtofferisme is tot het businessmodel van de audiovisuele media gaan behoren. Ziek, zwak en misselijk verkopen! Er is in Nederland –hoewel een van de meest welvarende landen ter wereld- kennelijk een onuitputtelijke bron aan zieligheid beschikbaar. Er zijn veel redenen waarom het prettig is om slachtoffer te zijn . De belangrijkste reden is dat je dan een luisterend oor treft en een meelevend verslaggever. Want om welke gewoontes je de radio ook kunt complimenteren, niet om het vermogen om af en toe ook eens een kritische vraag aan een slachtoffer te stellen.
Pseudohumor
En dan is er de oprukkende pseudohumor. Bijvoorbeeld van de verslaggevers Joost Vullings en Xander van der Wulp, de Knabbel en Babbel van de politieke redactie van de NOS. Ze worden zeer geprezen in het programma van Eva Jinek. Joost en Xander maken “vlogs” over de politiek om die zo dichter bij het publiek te brengen. Die vlogs gaan helemaal nergens over, maar worden desalniettemin of misschien wel juist daarom goed bekeken door mensen jonger dan 35. Dat is de generatie, waarmee de publieke omroep een moeizame relatie onderhoudt omdat die moeilijk met serieuze informatie te bereiken is. Om deze generatie te gerieven gaan Joost en Xander met hun vlogs diep door de knieën op zoek naar de gein achter de politiek. Joost en Xander: als grappenmakers zijn ze niet echt geslaagd, hoe goed Eva Jinek ook haar best doet om hun optredens als topamusement aan de man te brengen. Het voelt nogal contraproductief als journalisten er alleen nog met vormtrucs in slagen om publiek te bereiken, dat in werkelijkheid niet geïnteresseerd is in wat journalisten te zeggen hebben. Ik haak af.
Bloemetje op de vuilnisbelt
Geen vuilnisbelt zo vies, of er groeit altijd wel ergens een mooi bloemetje. Zaterdagochtend ontdekte ik er een, in de AVROTROS-Nieuwsshow die op het punt staat gekaapt te worden door Omroep Max. Maartje Laterveer heet ze. Net over de 40, ze studeerde Franse Taal- en letterkunde en werkt als freelancejournalist voor o.a. Vogue, Vrij Nederland, Opzij en Volkskrant Magazine en ze schrijft mooie boeken, recent nog “Vrouwen & Seks”. Ze werd ondervraagd over de Zweedse maatregel die voorschrijft dat partners als ze met elkaar sex willen, daarvoor eerst een positieve wilsverklaring moeten afleggen. In de televisiewereld kennen we de “quitclaim”, d.w.z. de schriftelijke toestemming die een geïnterviewde moet geven om het opgenomen materiaal ook werkelijk uit te mogen zenden. Ik zal de grap zelf niet maken, maar een woordspeling op “quitclaim” ligt voor de hand.
De Zweedse regering heeft dit systeem nu ingevoerd voor sexuele relaties. Niemand weet hoe dit zou moeten werken, het is een symbolische maatregel, die een zware druk legt op wat tussen normale mensen juist een mooi spanningsveld zou moeten zijn. “Terrein verkennen is dat wat gezonde relaties spannend maakt”, zei Maartje of woorden van gelijke strekking. Ze kon zich niet voorstellen hoe dit basaal menselijke experiment tussen personen die nog niet elkaars geliefden zijn, maar dat wel zouden kunnen worden, ooit gevangen kan worden in een protocol. Ze sprak er weloverwogen over. Op beschaafde toon, met kennis van zaken en een groot inlevingsvermogen. Niet polariserend, noch beledigend. Voor het eerst sinds lange tijd zette ik de radio weer wat harder. Argumenteren zonder dat de veiligheidskleppen bij de ontvanger dichtslaan: het is een zeldzaamheid geworden, maar kán dus wel. Let dus op haar: Maartje Laterveer, een mooi fundament onder de toekomst. Ik schrijf haar bij op mijn lijstje van favorieten.
Luisteren naar Maartje Laterveer? Klik hier
TON VERLIND
Geef een reactie