Als het gemak waarmee politieke partijen uitspraken doen over de toekomst van de publieke omroep gelijk is aan de degelijkheid waarmee plannen worden ontwikkeld om de economische crisis te bestrijden en de grootste maatschappelijke problemen te teckelen, dan doet dat het ergste vrezen over de kwaliteit van die besluitvorming. Want wat is nou precies de betekenis van de uitspraak van diverse partijen, dat de publieke omroep wel met een of twee televisiezenders minder kan of dat 3FM kan verdwijnen? Het aantal radio- en televisiezenders is het resultaat van een proces, ze zijn er niet het doel van. Je mag best pleiten voor het afschaffen van straten omdat het onderhoud te duur is. Maar het resultaat is dat het verkeer zich dan niet meer kan verplaatsen en essentiele goederen dus niet meer op de plek belanden, waar we ze hebben willen. Een discussie over de publieke omroep hoort dus niet aan het eind te beginnen (bij het aantal zenders), maar aan het begin: wat zien we als taak van de publieke omroep.
De publieke omroep heeft een maatschappelijke ambitie, namelijk alle Nederlandse burgers van die informatie te voorzien, waardoor die burgers volwaardig deel kunnen nemen aan het democratische proces. Om niemand uit te sluiten gaat de programmering van extreem-populair naar opvallend diepgravend en alles wat er tusseninzit. De publieke omroep vervult zijn taak naar behoren, hetgeen niet wil zeggen dat er geen verbeteringen mogelijk zijn. En de publieke omroep vormt in ieder geval een uniek bestel, dat een goede weerslag is van de Nederlandse volksmentaliteit. We hebben een diverse samenleving en die verschillende geluiden moeten hoor en zichtbaar zijn. De overheid faciliteert dat en hoewel het bestel met belastinggeld wordt gefinancierd wordt het gevoeld als eigendom van de burgers, die onder het bestel een breed draagvlak leggen.
BBC bureaucratischer en duurder
Die visie past perfect in de tijdgeest, waarin burgers vragen om minder knellende regels en meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid. Ik kan me best voorstellen dat politieke partijen deze visie op publieke omroep ter discussie willen stellen. Dat mag natuurlijk ook. Maar het getuigt niet van wijs inzicht, als je die discussie verengt tot de vraag of er 1 of 2 televisiezenders afkunnen. Als je een vis zijn staart ontneemt wordt ie wel korter en past hij misschien beter in het aquarium, maar daarna kan hij niet meer zwemmen. Fulmineren tegen de publieke omroep, omdat die te duur is –zoals De Telegraaf dit weekend weer doet- en tegelijk pleiten voor de introductie van een BBC-model, dat vele malen bureaucratischer en duurder is, getuigt evenmin van kennis van zaken en waarachtigheid.
Vergelijkingen gaan mank
wee vergelijkingen in dit artikel die volkomen mank gaan: 1) Minder publieke omroepen vergelijken met afschaffing van straten. Gevolg: verkeer kan zich niet meer verplaatsen en de boel loopt vast. . Klopt niet, want er komen niet minder straten. Er zijn namelijk straten genoeg. Zie de commerciele omroepen, zie Internet, zie de kranten. Het publiek (het verkeer) kan al lang in ruime mate aan haar nieuwsbehoefte komen. . 2) Van 3 publieken naar 1 of 2 is als een vis haar staart afhakken zodat hij niet meer kan zwemmen. Deze vergelijking klopt ook niet want deze impliceert dat omroep 1 en 2 niet kunnen bestaan zonder omroep 3 (een vis kan immers niet leven zonder zijn staart). Maar omroep 1 en (eventueel) 2 kunnen prima bestaan zonder omroep 3. Er is alleen 1/3 deel minder aanbod via de totale groep van publieke omroepen. Dat 1/3 deel wordt verdeeld over de commerciele omroepen of over de 2 overgebleven netten . Het grote probleem van de publieke omroep is natuurlijk niet dat er teveel netten zijn, of dat het te duur is. Het grootste probleem is dat de kwaliteit bedroevend laag is. Uitzendingen als 3FM awards (gepresenteerd door een stelletje dronkelappen) of het politiek propaganda van P&W en DWDD zijn onderhand niet meer om aan te zien. . Des te vreemder is het dat Ton Verlind niet positief is over het BBC model. Het is de BBC die kwalitatief hoogstaande uitzendingen levert. Als de Nederlandse omroepen ook die kwaliteit kunnen leveren, dan sta ik vooraan om mijn omroepbelasting te betalen.