Kunnen we na een week Journaal-vernieuwing spreken van een substantieel andere aanpak in het dagelijkse nieuws of gaat het om marginale aanpassingen? Ik ben ervan overtuigd dat vooral de inhoudelijke aanpak van het nieuws en de onderwerpkeuze essentieel zijn voor de appreciatie van een nieuwsprogramma, maar niet de vormgeving. Die speelt een beperkte, ondersteunende rol bij de beslissing om te kijken of niet. Het rendement van inhoudelijke vernieuwing is waarschijnlijk groter dan van vormgevelijke vernieuwing.
Onderbewuste
Omgeving is niet onbelangrijk: het decor moet aangenaam zijn, de kleurkeuze functioneel en het helpt dat de presentatoren charismatische, aangename persoonlijkheden zijn. Als er in die trits iets niet klopt, kan het voor kijkers een (onbewuste) reden zijn om voor de concurrent te kiezen. Zo moet ik steeds enige tegenzin overwinnen bij het aanschouwen van de programma’s van RTV-NH. Moeilijk te benoemen waarom, want het is best een aardige zender. Maar…er ontbreekt persoonlijkheid, karakter, de vormgeving is flets, de zender oogt gewoon niet lekker en weg ben ik, tenzij de onderwerpen me buitensporig interesseren. Dan neem ik de entourage voor lief.
Authenticiteit belangrijker dan vormgeving
De vorm speelt bij kijkers dus een ongedefiniëerde rol in het bepalen van de voorkeur. Geloofwaardigheid, authenticiteit en het kiezen van onderwerpen bij de interessesfeer van het beoogde publiek zijn belangrijker. Het probleem met authenticiteit: het is er of het is er niet. Als het ontbreekt kun je er weinig aan veranderen. Presentatoren leren om empathischer te zijn en meer van hun eigen persoonlijkheid te laten zien –zoals NOS-hoofdredacteur MarcelGelauff nastreeft- kan dus maar in beperkte mate, want als er charisme is, dan schijnt die kwaliteit altijd door, ongeacht de beperkingen die de omgeving je oplegt. Worden die kwaliteiten gemist, dan zijn ze met geen personal coaching naar boven te brengen. In die zin vaart Marcel Gelauff een riskante koers met het verpersoonlijken van het NOS Journaal. Smoel geven doe je niet door reeds aangenomen presentatoren een andere persoonlijkheid aan te meten. Het kan alleen door andere persoonlijkheden aan te nemen. Er mankeert overigens niets aan de presentatoren van het NOS Journaal. Ik hoop dat ze het nu aangeprezen keurslijf afschudden als het ze knelt.
Het is wachten op inhoudelijke hoogvliegers
Om een lang verhaal kort te maken: ik vraag me af of het de Journaalredactie zal lukken met de huidige ingrepen in het design, de uitzendingen aantrekkelijker te maken voor de doelgroep tussen 20 en 40. Als de publieke omroep niet tevreden is over het bereik in deze groep zal er vooral gedokterd moeten worden aan de inhoud van Het Journaal. Op dat terrein hebben we de afgelopen week nog geen hoogstandjes gezien.
Meer met minder geld
Hoe werelds de nieuwe vormgeving van Het Journaal ook oogt, ik denk niet dat deze ingrepen, oprukkend concurrent RTL Nieuws op grote achterstand zullen zetten. RTL oogt in zijn totale presentatie van nature vriendelijker, empathischer en meer klantgericht. Het RTL Nieuws heeft het voordeel van de underdog, d.w.z. met minder middelen, prestaties leveren die vergelijkbaar zijn met die van grote broer. Het lukt het RTL Nieuws voortdurend om met eigen nieuwsonderwerpen in ieder geval de indruk te wekken, de duim iets beter op de slagader van de Nederlandse samenleving te hebben dan grote broer NOS.
Minder straat, meer inhoud
Niet zeuren over het feit dat bij de nieuwe vormgevelijke ingrepen van de NOS een gepeperde rekening hoort, zei omroep-coryfee Ad van Liempt vorige week op de nieuwssite Welingelichte Kringen. Ik ben het met hem eens dat niet alles voortdurend via de Eurobril bekeken moet worden. Maar dat de jongens en meisjes van het RTL Nieuws met een kleinere beurs even effectief zijn als de grote NOS geeft ze in de waardering wel een voorsprong. Authentiek en empathisch zijn heeft niet met middelen te maken, maar het zit hem juist in de kleine gebaren. Dichter op de huid van de samenleving, meer eigen nieuws, minder neigend naar de terreur van de straat (de empathie voor het camping-leven is al veel te ver doorgeslagen. Het wordt tijd om al die inhoudsloze meepraatprogramma’s en straatinterviews waarin slecht geinformeerde, chagrijnige burgers hun mening mogen ventileren weer eens bij het vuil gezet worden), kritischer en dwinger, meer verrassing en onafhankelijk van instituties en de Haagse routine. Scherper aan de wind varen: daar is de echte winst te halen, niet in een loopje, een kleurtje en een muziekje, hoe smaakvol dan ook.
Geef een reactie