‘Nederland is de afgelopen dertig jaar niet bestuurd. Er werd hooguit op de winkel gepast. Er was vooral crisismanagement’. Dat zei hoogleraar wijsbegeerte Gabriël van den Brink woensdagavond 1 februari op een bijeenkomst in Ede waar het KRO-NCRV-programma Pointer de start aankondigde van een pop-up winkel in deze plaats. In die tijdelijke winkel kunnen inwoners thema’s melden waarvan ze vinden dat ze in de media aandacht moeten krijgen. De omroep maakt een tour door de provincies om meer zicht te krijgen op onderwerpen die buiten de randstad spelen.
De hoogleraar was een van de sprekers, met een fel betoog tegen de schade die het neoliberale beleid naar zijn mening de afgelopen jaren heeft aangericht. Zijn verwijt trof ook het CDA en de PvdA. ‘Ze zijn net als iedereen meegegaan in het idee dat de overheid kleiner moet, dat besturen geen zin heeft omdat de markt de problemen wel oplost’. Het is duidelijk, aldus Van den Brink: ‘dat verhaal is klaar!. Het is niet langer te handhaven’.
Egocentrisme dominant
Hij had felle kritiek op het egocentrische gedrag dat in het bedrijfsleven normaal is geworden en zich presenteert in de vorm van de bonuscultuur. ‘Het gemeenschappelijke belang telt niet, van moraal heeft men nooit gehoord’. En als er aan de vrijheden wordt getornd dan volgt het dreigement ‘dan ga ik wel naar Londen’.
‘De globalisering heeft een oncontroleerbare dynamiek op gang gebracht. De rijken zijn rijker geworden, de armen armer. Het neoliberale idee, dat als het bovenlaag maar goed gaat de onderlaag daarvan als vanzelf een graantje meepikt klopt niet’. En verder: ‘De gedachte dat de wereld vanuit het World Economic Forum (WEF) wordt bestuurd noemen we een complot. Het idee van een complot gaat ver, hoewel je moet toegeven dat organisaties als Exxon Mobil (vorig jaar met een winst van 56 miljard) wel enig belang hebben bij het in stand houden van het bestaande systeem’.
Gevoel van machteloosheid
Van den Brink ziet ‘een groot gevoel van machteloosheid in het land’. Het wordt veroorzaakt door het feit dat burgers tussen verkiezingen in, geen enkele invloed meer lijken te hebben op het democratische proces. Overheid en inwoners spreken niet meer dezelfde taal. Hogere ambtenaren in Den Haag weten niet wat er in het land leeft, aldus de hoogleraar. ‘We kennen de kopjes koffie die de premier drinkt op het torentje. Dan is er een gesprek, maar na zo’n gesprek volgt er helemaal niets’.
De oplossing
Herstel van vertrouwen zal alleen lukken als er een gemeenschappelijke agenda komt waarin overheid en burgers zich samen vinden. Dat vraagt om een streven naar duurzaamheid op drie terreinen, aldus Van den Brink. Niet alleen waar het het milieu betreft, maar ook sociale duurzaamheid (het rechttrekken van de scheefgegroeide verhoudingen tussen rijk en arm), en culturele duurzaamheid (traditie versus vernieuwing). Over dit laatste zegt hij; ‘De behoefte om te vernieuwen staat tegenover tradities waaraan men gehecht is. Tradities bestaan niet voor niets. We zijn mekaar gek aan het maken door de snelheid van vernieuwen. Er moet een betere balans komen tussen vernieuwen en traditie’.
De Pointer-tour door het land past binnen de aangescherpte profilering van KRO-NCRV die samengaat met investeren in onderzoeksjournalistiek, een kar die aanvankelijk vooral door de omroep zelf werd getrokken, maar volgens algemeen directeur Peter Kuipers inmiddels ook de steun heeft van de NPO.
Hi Ton,
Dank voor dit inspirerende artikel. Prima methode om verbinding te maken met de bezorgde/verontruste burger en waar hij zoal tegen aan loopt.
Ik ben het zó volledig eens met de gedane conclusies.
Er gloeit weer een klein beetje hoop dat er veranderingen mogelijk zouden kunnen zijn.
Dat het aanvaardbaar is gebleken, zowel bij regering, als bij de kiezers, dat we in Nederland een tweedeling gingen creëren met voedselbanken etc.
dát hadden we toch niet kunnen denken vóórdat het nieuwe liberalisme vaste voet kreeg in regeringsbeleid.
Jarenlang voorgelogen en gepubliceerd dat het werk-onwilligen betrof en gelukszoekers en a-socialen die profiteren wilden van de sociale voorzieningen. Hard aanpakken, nóg harder aanpakken, ..
Minister Blok die gewoon doorschuift, maar de woningmarkt mede verpest heeft, de belastingen… alle personen verantwoordelijk voor de huidige stand van zaken zitten weer ergens anders, niemand die verantwoording aflegt..
die Siewerdzaak die vanwege partij[politiek maar niet tot een uitkomst komt,
Het zit me zo vreselijk hoog, dat het allemaal mogelijk is gebleven.
Dat je in de ambtenaarswereld overal vast kan lopen als gewone burger..
en zoals ik dit weekend weer mag horen hoe politici dezelfde leugens kunnen vertellen over het komende beleid; “ we moeten aanpakken wb het milieu én rekening houden met onze boeren.
Wáár zijn alle journalisten die vragen HOE DAT GAAT.
Alle politici mogen van de journalisten babbelen, op tv mag een item niet meer dan 10 minuten duren. Een programma als POINTER vormt daarop een uitzondering maar ik vrees dat daarop niet massaal wordt afgestemd.
Ik ben al tijden zo treurig geworden van de huidige staat van Nederland.
Vanuit de `Stad van Morgen` en Sustainocratie (duurzame menselijke vooruitgang en real time democratie, dwz we doen het samen) bieden we een nieuw narratief dat alle pilaren van de samenleving aangaat. Als er een alternatief is dan heeft men een keuze, niet politiek financieel maar vanuit gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Zij die de verantwoordelijkheid niet nemen kunnen op termijn aansprakelijk gesteld worden.
Nederland glijdt af .wil het nog geen bananenrepubliek noemen ,maar is er niet ver vandaan. Op niet een punt ,nou ja ASML dan .scoort Nederland nog. Zorg,scholing,woningen,zijn de drie factors .dan komt veiligheid ,maar ook de ouderen natuurlijk. Digitaal zijn velen onkundig ,daardoor zijn zei juist diegenen waar veel financiële ellende door hacks of babbeltrucs word gebezigd. Dan uiteraard dat de armen armer worden en de rijken rijker.dat is liberaal beleid door 12 jaar Rutte cum suis. Ook nu trapt gr links en pvda in de vvd val. Straks bij de provinciale verkiezingen die de 1e kamer kiezen
Waarvan akte
Een messcherpe analyse en verdient een breder publiek om mee te delen. Dit is wat onder de mensen leeft. We zien een opeenstapeling van hoofdpijndossiers waar geen einde aankomt en zelfs het UHT loopt vast in de malle molen van de overheid. Ex bewindslieden zien we terug in lobby banen met een beter inkomen dan de kamer- en kabinetsleden! Geen wonder dat Nederland niet geregeerd wordt door vooruitzien maar telkens vanuit de lobbyisten namens de grote bedrijven! Nu ook Shell heeft een record winst, genoeg om 3 jr de energie prijzen te compenseren en isolatie voor een breder publiek mogelijk te maken. Vak K olv MR komt er telkens mee weg. Wanneer stopt de steal?
Juist, precies zoals het is.
Elk woord in het verhaal is raak. Precies zo voel ik het op mijn ouwe dag ( 79) ook!
In het bedrijfsleven werd decennia lang grootschalig gebruik gemaakt van managementgoeroes die hun zakken vulden met boekenwijsheid uit AngelSaksische kringen.